Bewustwording: de eerste stap naar gedragsverandering
Heb je jezelf ooit afgevraagd waarom bepaalde gewoontes zo moeilijk te doorbreken zijn? Of waarom het zo lastig is om nieuwe, gezonde gewoontes aan te nemen? Het begrijpen van hoe gewoontes worden gevormd en hoe je ze kunt veranderen, begint met bewustwording.
Gewoontes volgen vaak een patroon dat bestaat uit drie stappen:
1. Het signaal: Dit is het startschot voor je gewoonte. Het kan een emotie, een gebeurtenis of zelfs een gedachte zijn. Bijvoorbeeld, je voelt je gestrest (het signaal), dus je begint te snoepen (het gedrag).
2. De routine: Nadat het signaal zich voordoet, volgt een routine – het gedrag dat je vertoont als reactie op het signaal. In het bovenstaande voorbeeld is de routine het snoepen.
3. De beloning: De beloning is wat je ervaart als gevolg van de routine. In dit geval kan het snoepen een gevoel van troost of ontspanning bieden, wat als beloning fungeert.
Het interessante aan gewoontes is dat ze niet alleen negatief hoeven te zijn. Ze kunnen ook positief zijn. Bijvoorbeeld, na elke maaltijd ga je wandelen (routine) omdat je geniet van de frisse lucht en de beweging (beloning).
Het belangrijkste is dat je je bewust wordt van deze cyclus. Bewustwording is de eerste en meest cruciale stap in gedragsverandering. Als je je bewust wordt van de signalen, routines en beloningen in je gewoontes, kun je beginnen met het aanpassen van deze patronen.
Wil je een ongewenste gewoonte doorbreken? Probeer dan een nieuwe routine te introduceren die leidt tot een vergelijkbare beloning, maar op een gezondere manier. Bijvoorbeeld, als je snoepte vanwege stress, kun je in plaats daarvan een korte wandeling maken om dezelfde ontspanning te ervaren.
Wil je een nieuwe gewoonte aannemen? Zorg ervoor dat de routine en de beloning je aanspreken. Het kan handig zijn om nieuwe gewoontes te koppelen aan bestaande signalen. Bijvoorbeeld, als je ’s ochtends altijd koffie drinkt (het signaal), kun je een routine toevoegen om erna een glas water te drinken (de beloning is gehydrateerd en energiek voelen).
Kortom, bewustwording is de sleutel tot het begrijpen en veranderen van gewoontes. Door je bewust te worden van de signalen, routines en beloningen in je leven, kun je stap voor stap werken aan gedragsverandering en een gezonder, gelukkiger leven leiden.
